ยก”ราชบุรีโมเดล”นำร่องเศรษฐกิจบีซีจี(BCG) เครือข่ายแก๊บเน็ตชู”คน”หัวใจสำคัญสู่ความสำเร็จ

การประชุมสัมมนาเรื่อง การอารักขาพืชอย่างยั่งยืน ภายใต้โมเดลเศรษฐกิจแบบ BCG จัดโดยสมาคมอารักขาพืชไทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์และเครือข่ายแก๊บเน็ต(GAPNET) เมื่อวันพฤหัสที่ 20 มกราคม 2565 ที่ผ่านมา ณ  โรงแรมโนโวเทล  ฟิวเจอร์พาร์ค รังสิต กรุงเทพฯ นับว่าเป็นการฉายภาพของวิทยากรผู้เชี่ยวชาญในแต่ละสาขาเพื่อหาบทสรุปสำคัญเสนอรัฐบาลพิจารณาต่อไป

นายสัตวแพทย์ยุคล ลิ้มแหลมทอง อดีตรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในฐานะประธานคณะทำงานขับเคลื่อนนโยบายภาคเกษตรแบบบีซีจี(BCG)รัฐบาลกล่าวตอนหนึ่งในระหว่างการปาฐกถาพิเศษเรื่องเศรษฐกิจไทย ก้าวไกลด้วย BCG โดยระบุว่าเศรษฐกิจพอเพียงเป็นฐานของบีซีจีที่เน้นเรื่องความสมดุล โดยมีเป้าหมายสินค้าหลัก 4 กลุ่ม ประกอบด้วย เกษตรและอาหาร,สุขภาพและการแพทย์,พลังงานวัสดุและเคมีชีวภาพและการท่องเที่ยว เศรษฐกิจสร้างสรรค์ ส่งผลให้เศรษฐกิจเติบโตอย่างมีคุณภาพและยั่งยืน ทำให้ทุกกินอิ่ม นอนอุ่น อยู่เย็นและเป็นสุข  เนื่องจากประชาชนมีรายได้ มีคุณภาพชีวิตที่ดี รักษาและฟื้นฟูฐานทรัพยากรจากความหลากหลายทางชีวิภาพและสิ่งแวดล้อมด้วยการใช้ความรู้ เทคโนโลยีและนวัตกรรมเข้ามาช่วย

“การเกษตรแบบบีซีจี(BCG)จะเน้น 3 ส่วนคือ ประสิทธิภาพสูง มาตรฐานสูงและรายได้สูง ส่วนกลไกปฏิรูปภาคการเกษตรจะประกอบด้วยคน ปัจจัยการผลิต คลังข้อมูลและองค์ความรู้ ภายใต้ความร่วมมือจากภาครัฐ ภาคเอกชน สถาบันเกษตรกร สถาบันการศึกษา สถาบันวิจัยและองค์กรท้องถิ่น”

นายสัตวแพทย์ยุคลได้ยกตัวอย่างจังหวัดราชบุรีเป็นจังหวัดนำร่องที่ใช้โมเดลเศรษฐกิจแบบบีซีจี(BCG) เนื่องจากมีความพร้อมในหลาย ๆ ด้าน มีสินค้าที่หลากหลาย อาทิ มะพร้าวน้ำหอม กุ้งก้ามกราม โคนม อ้อยและสกุร ซึ่งในแต่ละตัวสินค้ามีการทำเทคโนโลยี นวัตกรรมจากงานวิจัยมาใช้ในกระบวนการผลิตในทุกขั้นตอน มีการบูรณาการการทำงานจากทุกภาคส่วน ที่สำคัญตัวเกษตรกรที่พร้อมจะขับเคลื่อนแนวทางนี้ไปด้วยกัน

“อย่างมะพร้าวน้ำหอมทุกวันนี้ไม่มีเศษเหลือทิ้งแล้ว ทุกส่วนของมะพร้าวใช้ได้หมด  อย่างเปลือกมะพร้าวเมื่อก่อนทิ้งเต็มเลย แต่เดี๋ยวนี้กลายเป็นสิ่งมีค่า นำเส้นใยมาทำเฟอร์นิเจอร์  โดยมีนักวิจัยเข้ามาช่วยดูแล หรือสุกร มีการดูแลมาตรฐานฟาร์มเลี้ยง  ลดปัญหาการปล่อยน้ำเสีย การมูลสุกรมาใช้เป็นพลังงาน กุ้งก้ามกรามดำเนินก็เป็นกุ้งอินทรีย์มีหอการค้าราชบุรีเข้ามาเล่นกับเกษตรกรด้วยเป็นการบูรณาการจากทุกภาคส่วน”

ประธานคณะทำงานขับเคลื่อนนโยบายภาคเกษตรแบบบีซีจี(BCG)รัฐบาลยอมรับว่าวันนี้รัฐบาลได้ร่างแผนเศรษฐกิจแบบบีซีจี(BCG)กรอบใหญ่อยู่ในสภาพัฒน์ฯเรียบร้อยแล้ว ส่วนนโยบายหน่วยงานต่าง ๆ หรือแม้กระทั่งกระทรวงเกษตรฯเองก็ต้องมีนโยบายล้อไปกับกรอบใหญ่ด้วยเช่นกัน

 ขณะที่ รศ.ดร.ทศพล พรพรหม อาจารย์ภาควิชาพืชไร่นา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กำแพงแสนกล่าวว่าทำไมการอารักขาพืชและเกษตรยั่งยืน จึงมีความสำคัญ เพราะด้วยประชากรโลกที่เพิ่มขึ้น ดังนั้นความต้องการอาหารมากขึ้นทำให้มีการเพิ่มผลผลิตมากขึ้นเพื่อให้เพียงพอกับความต้องการ  ในขณะที่เราก็ต้องหาทางป้องกันอารักขาพืชจากโรคและแมลงศัตรูพืชต่าง ๆ ที่มาทำลายผลผลิต เช่นหนอนกระทู้ข้าวโพดลายจุด ใบด่างมันสำปะหลัง โรคเหี่ยวกล้วยหรือโรคใบร่วงยางพารา เป็นต้น

จะเห็นว่าในช่วง 5 ปีที่ผ่านมาพบการระบาดของศัตรูพืชต่างถิ่นหรือศัตรูพืชอุบัติใหม่หลายชนิดที่ผลิตได้รับความเสียหายและคุณภาพผลผลิตต่ำลง  ดังนั้นนักวิจัยจึงมีส่วนสำคัญในการสร้างเครือข่ายทั้งในและต่างประเทศนำองค์ความรู้ นวัตกรรมใหม่ ๆ ช่วยแก้ปัญหาด้านการเกษตรในภาวะวิกฤติเพื่อยกระดับไปสู่ความมั่นคงและยั่งยืนของภาคการเกษตรไทยเพื่อเป้าหมายให้ประชาชนมีความกินอยู่ที่ดีมีความมั่นคงในชีวิต  

ด้าน ดร.เมธินี ศรีวัฒนกุล เลขานุการเครือข่ายเกษตรและอาหารปลอดภัยหรือแก๊บเน็ต(GAPNET)ย้ำว่าจะเห็นว่าทุกคนคงไม่ปฏิเสธความสำคัญเรื่องความปลอดภัย เรื่องเศรษฐกิจสีเขียวมีความสำคัญมาก เป็นเรื่องของความปลอดภัย สุขภาพ และสิ่งแวดล้อมเป็นเรื่องของความมั่นคงชีวิต รวมถึงตัวเราเอง

“ตอนนี้ประเทศไทยยังโชคดี เรายังมีทรัพยากรธรรมชาติที่มีความหลากหลาย เรามีเกษตรกรที่มีศักยภาพมากความสามารถจำนวนมากแล้วยังมีฐานภาครัฐและเอกชนในการวิจัยพัฒนา รวมถึงมีองค์ความรู้ต่าง ๆ ที่จะเป็นฐานในการให้เครื่องมือต่าง ๆ ให้เกษตรกรผลิตได้และยังโชคดีมีฐานลูกค้าทั้งในและต่างประเทศที่อยากจะเห็นกระบวนการผลิตดี ๆ มีสินค้าคุณภาพ”

ดร.เมธินีย้ำอีกว่า แต่ทว่าการทำงานเพื่อไปสู่ความมั่นคงด้านอาหาร สุขภาพและสิ่งแวดล้อมที่เราทุกคนต้องการก็ยังมียากลำบาก ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการผลิตที่มีสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป มีโรคแมลงต่าง ๆ มารุมเร้ามากขึ้น  ทำให้ผู้บริโภคอาจเชื่อมั่นในสินค้าน้อยลง เพราะยังไม่เชื่อว่าผ่านกระบวนการผลิตถูกต้องปลอดภัย เพราะฉะนั้นความยากลำบากเหล่านี้ก็จะเป็นโจทย์สำคัญให้เราไปสู่เป้าหมายบีซีจี(BCG)ได้  

“สิ่งที่เราข้ามผ่านอุปสรรคความยากลำบากเหล่านี้เพื่อไปสู่เป้าหมายได้ก็คือ คน ถือเป็นหัวใจสำคัญที่สุด  ไม่ใช่เฉพาะเกษตรกรเท่านั้นแต่ทุกคนที่เกี่ยวข้องตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำและปลายน้ำ   เมื่อคนพร้อมก็ต้องมีเครื่องมืออย่างเพียงพอที่ทุกคนเข้าถึงและเข้าใจในการทำงานเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูง มีความลปอดภัยและใช้ต้นทุนต่ำ”

เลขานุการเครือข่ายเกษตรและอาหารปลอดภัยหรือแก๊บเน็ต(GAPNET)ย้ำด้วยว่าขณะเดียวกันภาครัฐก็ต้องมีส่วนในการกำกับดูแลเพื่อให้เกิดความสมดุลในการปฏิบัติดีและป้องปรามในสิ่งไม่ดีและสุดท้ายการทำงานทั้งหมดจะไม่สำเร็จได้เลยหากเราปราศจากการทำงานร่วมกันให้สอดคล้องกับสถานการณ์จริงในพื้นที่ต่าง ๆ และที่สำคัญต้องทำอย่างต่อเนื่องเพื่อให้เกิดความสำเร็จอย่างยั่งยืนที่แท้จริง

ชมย้อนหลังผ่าน Facebook เคหการเกษตร
และ Youtube ช่อง Kehakaset

Facebook : https://www.facebook.com/kehakaset

Youtube : Kehakaset Magazine วารสารเคหการเกษตร